Guşıejıxer / atasözler / proverbs Kategorisindeki Kelimeler
Hatalı bir çeviri olduğunuz düşünüyorsanız lütfen belirtiniz.
| ADIǴE | TÜRKÇE |
|---|---|
| A ş`ağemre ş`enığemre zekoş | Maharetle bilgi kardeştir. |
| A zakor, agu téweştep | Bir el alkışlayamaz |
| Acalır guzajörep yićiy gujörep | Ecel ne acele eder ne de geç gelir. |
| Acaliṫu zışımıaće a zeĺ`eğum ĺ`ığe xaĺh | İki ölüm olmadığına göre o bir ölüm yiğitçe olsun. |
| Açem yibje, zerınağećiy zerixıjışüştep | Teke ,boynuzu takıldığında ayıramaz |
| Adıǵe haćer ptaṕe yis | Çerkes misafir emin yerdedir |
| Adıǵem, šıfınığe xeĺ | Çerkesde insanlık vardır |
| Adıǵem, zı šıfığe kıxenejışt | Çerkesde bir insanlık kalır |
| Adıǵeme yaneḣ thamıćeriy bısım | Çerkesin en fakiri de misafirperverdir |
| Adıǵer guće megupşıse | Çerkes kalbi ile düşünür |
| Ahıĺ be ziem ke be yiaşt | Akrabası çok olanın mezarı çok olur. |
| Aḣoğum xećıre melır tığujxeme yaşxı | Sürüden ayrılanı kurt kapar |
| Akçer kızdićırem meqojı | Para geldiği yere gider |
| Akıl ćećır bzegu ćıh | Aklı kısa olanın dili uzun olur. |
| Akıl ziam ceğoğu yiı' | Aklı olanın sevmeyenleri olur |
| Akıl ziam şeığe yiı' | Aklı olanın sabrı vardır. |
| Akıl ziam yibzegu ḱuwew yepxığ | Akıllı olanın dili derinden bağlıdır |
| Akılım wase ğesenığem ğune yiap | Aklın bedeli, terbiyenin sınırı yoktur |
| Akılım yaner gupşıs | Aklın annesi düşüncedir |
| Akılımre nasıpımre zeğus | Akılla kısmet beraberdir |
| Akılınçer nasıpınç | Akılsız nasipsizdir |
| Akılır çıjew mapĺe | Akıl uzağa, geleceğe bakar |
| Akılır çıjew mapĺe ner aş şiĺeğurem réqo | Akıl uzağa bakar,göz oraya yürür. |
| Akılır meĺıho, nasıpım kéğotı | Akıl arar, kısmet bulur |
| Amalınçağem xabzer yewıko | Çaresizlik adeti bozar. |
| Anem peṫısharem wıćeharepsı ğogum téharem wıćehajı | Sofraya oturana yetişemesin, yola çıkana yetişirsin |
| Aner, ya neḣıj | Yemek masası, hepsinden yaşlıdır |
| Apitfır zegohası abjıb meḣu | Beş parmak birleşir avuç olur |
| Apsış'er, apsı nıkoće maşxe | Tabak yapan,yarım tabakta yer |
| Arğoyir šıqu ded, aslanım yiĺ ćéşü neḣ | Sivrisinek çok küçüktür ama aslanın kanını emer |
| Arğoyir wedı şü'še pedıd wedıjıye thamıć thaqumaćem zıxése, weseps kéxıme memexı he xınığom mayte, meku onığom metecı | Sivrisinek zayıf, küçük zavallı, kulakları iğveler, kırağı inince bayılır, arpa zamaı balta, otlar yeşerince faaldir |
| Arkınće yemılıçır kawbıtı | Kement ile yılkıyı yakalarlar |
| Armeğum yiğeṫısıre çıǵır meğu | Beceriksizin diktiği ağaç kurur. |
| Aşe değur ğuseşüı | İyi silah iyi arkadaştır |
| Aşem wıfemıazeme, şıbzem zıfeğeaz ! | Silaha yatkın değilsen, çalışmaya yönel |
| Aşer cegoáĺep | Silah oyuncak değildir. |
| Atakećere fıće ṕastere | Taze horozla, darı pastası. |
| Ate mılḱur bın ğeqod | Baba mirası haneyi bozar |
| Ayer zımışxığem aşüır yiş'erep | Kötüyü yemeyen, tatlıyı bilmez |
| Azem mezaxe yiap | Usta için karanlık yoktur. |
| Azem zewıje yiblağ | Ustanın herkes dostudur |
| Bacem tığujipĺ'ı yeğaṕše | Tilki dört kurdu aldatır. |
| Bacem yaneh uşır bım şawbıtı | En kurnaz tilkiyi ininde yakalarlar |
| Bacem yişö yipiy | Tilkinin düşmanı kürküdür |
| Bajö nehiy ğebejü' | Çoğalmak yerine, çoğalt. |
| Bane zıdeşımıem ğaş`e şıep | Mücadele olmayan yerde hayat olmaz. |
| Bao neḣıy baş'e | Çok laftan ziyade, çok iş |
| Bayim cenaće kızşiĺeme “mafe pfeḣu`” rao, thamıćem kızşiĺeme “te kipxığ” rao | Zengin yeni elbise giyince “hayırlı olsun”, fakir giyerse “nereden buldun” derler. |
| Bayim fethawısxere be | Zenginin taziyecisi çok olur |
| Bayim yiguşü`ağor mılḱu, thamıćem bını | Zengini mal, fakiri evlat sevindirir. |
| Bayiy zışıbem thamećeriy be | Zenginin çok olduğu yerde fakir çok olur |
| Be şxerer ha şxaṕe yeqodejı | Obur insan en sonunda it yalağında ölür. |
| Be zığeş'ağe nahiy be zıĺeğuğ | Çok yaşayandan ziyade çok gören. |
| Be zığeş'ağe nehiy, be zıĺeğuğe | Çok yaşayan değil çok gören |
| Be zıorem neḣıy, be zışı' | Çok konuşandan ziyade, çok bilen |
| Begum ḱoreşü' kıtéćağ | Yara üstüne çıban çıktı. |
| Bemıo beşı' | Çok konuşmayan, çok iş yapar |
| Ben deĺımre, yamıwıbıremre zefed | Mezarda yatanla, çekiştirilmeyen benzerdir |
| Ber zédéame ćır kağeḣıye | Çok kişi beraber omuzlarsa yeri oynatır. |
| Bere dao | Çok dinle |
| Bere wıĺfeme, bere wığın | Çok doğurursan çok ağlarsın |
| Beşxır nasıpınç | Obur nasipsizdir |
| bıbıre arğoyim cane şéĺe | fazla göz açık |
| Bılım nehiy akıl | Maldan ziyade akıl |
| Bılımım dimışexırer ĺ`ı şıpk | Mülkün şımartmadığı erkektir. |
| Bılımım, yiacal zıyer arı | Hayvanın eceli ,sahibindendir |
| Bılımır ziyem femıdeme haram | Mal sahibine benzemezse haram sayılır. |
| Bın zıṕurer bın yiwas | Aile yetiştiren, aile kadar değerlidir |
| Bınım maşü'em wıxişeşt | Evlat ateşe sürükler |
| Bınım, maşü'em wıxişeşt | Evlat ateşin içine çeker |
| Bısım femıfır, deqoáte ćıh | Tembel ev sahibi uzun uğurlayıcıdır |
| Bısımgoáşem yićaser, bınım yiçeş'us | Evin hanımının sevdiği ailenin sevdiği yemektir |
| Bjaḣo değur, bje ğebağu' | İyi arıcının arıları çok üreme yapar |
| Bjıha baźer śekeriy | Güz sineği ısırgandır |
| Bjıha maşü'er aşüı | Güz ateşi hoştur |
| Blağe déle nehıriy, gubzığe piy | Deli hısımdan ziyade, akıllı düşman |
| Blağe ṕığınıre ćenće ṕığınıre zefed. | Akraba ile yumurtayı taşımak aynı şeydir. |
| Blağe zépşenıriy piy zépşenıriy zı | Dost idare etmekle düşman idare etmek birdir |
| Blaner zışaĺfırem yequjı | Ceylan doğduğu yere geri döner |
| Bler zewağer, ćapsem şeşıne | Yılanın ısırdığı kişi ipten korkar |
| Blımxeriy, waxehame ketecıx | Hayvanlar bile , içlerine girersen ayağa kalkarlar |
| Bzace bayim nehiy, thamıće kabzer nehışüı' | Arsız zenginden, efendi fakir daha iyidir. |
| Bzace ğusem, mıse wéş'ı | Yaramaz arkadaş , terbiyesiz yapar |
| Bzacem mezaxer yiblağ | Arsızın dostu karanlıktır. |
| Bzacem şüır dewıneḣu | Kötünün yanında iyide mavolur |
| Bzacem wiće yiwbıtıme, pıwıpćiy ćeź | Yaramaz kuyruğunu tutarsa, keste at |
| Bzacer zıxeharer yeğewşörećı | Yaramaz girdiği şeyi dağıtır |
| Bze thamıće şıap zımış'erer arı thamıćer | Fakir dil yoktur, bilmeyen fakirdir |
| Bze zimıem ĺepk yiap | Dili olmayanın soyu yoktur |
| Bzecaş`em mezaxer yiblağ | Karanlık kötünün ahbabıdır. |
| Bzeguhar bzeguibl | Laf taşıyan, yedi dillidir |
| Bzegur sew yixığ | Dil kınsız kılıç gibidir |
| Bzem piwıpćıre ćıjırep | Dilin kestiği iyileşmez |
| Bzer ĺepkım yips | Dil, ırkın canıdır |
| Bzıĺfığe zıdeşısım çate şıraxırep | Kadının olduğu yerde kılıç çekilmez. |
| Bzıĺfığe zidimıs huĺfığere zane zimığuse sabıyire zefed | Kadınsız erkek, annesiz çocuk gibidir |
| Bzıĺfığem yapere sabıyim gumećır kıdéĺfı | Kadın ilk çocuğuyla birlikte sıkıntıyı da doğurur |
| Bzıw šıqur, bzıw yinım yenekokugore zızegütḣıjığ | Küçük kuş, büyük kuşla yarışırkan , kendini parçaladı |
| Bzıwır yiḱup debıbı | Kuş, kuş sürüsüyle uçar |
| Bzıwıriy yinabğo şıĺ`ıḣuj | Kuş bile yuvasında yiğittir. |
| Bzıwśıfım maşü'e xebğebıĺhan pĺećıştep | Pamukta ateş saklayamazsın. |
| Ćale p'ow wéwıpćıjın kemığan | Çocuk deyip sormamazlık yapma |
| Ćale zıṕurem, ćale wase xećı | Çocuk büyüten çocuk değeri kadar yıpranır |
| Ćale zimıar fal'e ziar yeğaĺ'e | Çocuğu olmayan özler, olanı da eziyetçeker |
| Ćaler değume, nıseriy değu | Oğul iyiyse, gelinde iyi |
| Ćaler oáftiy, yiwıjı yihaj | Çocuğa iş buyur arkasından git |
| Cane mılajere gopeğu mıotejıre şıep | Eskimeyen fistanla, bitmeyen dert yoktur |
| Ćaqor ĺ`ım yiwın | Yamçı erkeğin evidir. |
| Ceğoğur ğotığoşüı, blağer ğotığoáy | Düşmanı bulmak kolay, dostu bulmak zor |
| Ceğoğure ćeseğure zimıa şıap | Sevmeyeni de, seveni de olmayan yoktur. |
| Ćelešıqur zıp'oáfterem wéoftejı | Çocuğu iş yaptırmak için gönderdiğin yere, senide gönderir. |
| Cendırem wıfemıdehaşx, weriy wıcendınće ḣun | Tökezleyene gülme, senin de tökezleyeceğin olur |
| Ćepseşxom, yihırer, ćepsejıyem, kéhıjı | Urganın götürdüğünü, iplik getirir |
| Ćer kaqo jır meqojı | Genç gelir, yaşlı gider |
| Çatem piwıpćıre mećıjı jem piwıpćıre ćıjırep | Kılıcın kestiği , yeniden iyileşir. dilin kestiği iyileşmez |
| Çetıjıye mıwıçü’ psıjö xapć | Yerinde duramayan civciv, kaynar suya atlar |
| Çetıjıye paser meĺaye, çetıjıye ćaser bğem yehı | Erken civciv tüner,geç civcivi kartal kapar |
| Çetım neḣıy ćenćer neh uş | Yumurta tavuktan akıllıdır |
| Çetım nehiy çetıjıyer neh uş | Civciv, tavuktan akıllıdır |
| Çetım yihayiy yiğuthiy, zexet | Tavuğun dışkısı ile sidiği iç içe |
| Çetıw zerımısım śığo şecegu | Kedinin olmadığı yerede, fare oynar. |
| Çetıwım yiguşü'ağo, śığom yiguağu' | Kedinin sevinci , farenin üzüntüsüdür |
| Çetıwır, śığoće ĺ'ıḣuj | Kedi, fareye göre kabadayıdır |
| Çıǵ zakor jım şeşıne | Yalnız ağaç, rüzgardan korkar |
| Çıǵ zakor mezım şeşıne | Tek ağaç ormandan korkar |
| Çıjer zıĺeğurer gupsefışürep | Geleceği gören, rahat edemez |
| Çılem yideğu nehiy, we widey | Elin iyisinden çok , senin kötün evladır |
| Çır šınew wıfe, ćaler šıqow ğase | Dalı yaşken eğ, çocuğu küçükken eğit |
| Çırem wéğeçırejı | Çalıştırdığın seni çalıştırır |
| Çıyerem wes kıtése çırem wéğeçırejı | Üstü açık uyuyanın üzerine kar yağar |
| Çızew wımıwfeme pçeğu zıḣuće fewfejıştep | İnce dal iken eğmezsen kalınlaşınca eğemezsin |
| Çöábzem wıfemıazeme, şabzem wıfereaz | Sabana elin yakışmıyorsa,okta ustalaşmalısın |
| Çü beme yaxetır, çü şüı meḣu | Öküz sürüsünde yetişen, iyi öküz olur |
| Çü bjane tıriwıtışüştep | Hiçbir şey beceremez |
| Çü ḣuştır şıqew keweş'e | Öküz olacak ,buzağı iken bilinir |
| Çü zexetı şqe xećırep | Öküz sürüsünden buzağı çıkmaz |
| Çü zimıem şıqe ćéş'e | Öküzü olmayan çifte dana koşar |
| Çübje téwıtın | Pot kırmak |
| Çübje zerınağer zerixışünep | Takılan öküz boynuzunu ayıramaz |
| Çübjem tés baźemiy, «tejö» yioáğ | Öküz boynuzundaki sinek de "çift sürüyoruz" der |
| Çüjım yimefapće, çüće yiwas | Yaşlı öküzün yevmiyesi bir tosuna bedeldir. |
| Çüm yibjako şü'ehıĺep | Öküze buynuzu yük gelmez |
| Çündıjım, yişır şü'edax | Kargaya yavrusu güzeldir |
| Çüriy qoćeşxu' kawbıtı ćaş'e neh | Öküz de kuvvetlidir ama çifte koşarlar |
| Daće zımış'erem, yiudane ćehı meḣu | Dikiş bilmeyenin ipliği uzun olur |
| Daxe nehiy ş'ıćaşüı', aşüı nehiy guahı | Güzelden ziyade iyi huy, tatlıdan ziyade mayhoş |
| Daxe zıore nehiy, daxe zış'ere | Ağzı laf yapandan, eli iş yapan evladır |
| Daxeće kemıḣurer ayeće keḣuştep | İyilikle olmayan, kötülükle olmaz |
| Daxem daxer yipeğoć | Güzeli güzel karşılar |
| Daxem şıexew wézeşı, xabze daxe ziam wézeşırep | Güzelden çabuk usanırsın,güzel huyludan asla |
| Daxem ziğepaǵeme pıwıtı meḣu | Güzel kibirlenince değerini yitirir |
| Daxer kızemıqu şıap | İyilik her yere yakışır |
| Daxer zığedaxerer şen dax | Güzeli güzelleştiren güzel huydur |
| Daxer, kızemıqu' şıap | Güzelin yakışmadığı yoktur |
| Deabayiy yet, yeabexiy kaşe | Üste uzanda ver, aşağıya uzan al (gelin alma için) |
| Degum yion yeğotı, neşüm yiğotıre yekuzı | Sağır söyleyecek söz bulur, kör bulduğuna sarılır |
| Degur beğaş'e | Sağır uzun ömürlüdür |
| Déle blağe nehiy akıl zia piy | Deli dosttan akılllı düşman iyidir |
| Délem kolenır yićas | Deli karışık rengi sever |
| Délem wemıwıpćew yikebar kıwéo | Deliıe sormadan haberlerini söyler |
| Délem wémıwıpćew yikebar kıwéo | Deliye sormadan kendi haberini söyler |
| Delem wıripşın nehiy akılım wıripşıĺ'ıme nehışüı' | Delinin beyi olacağına, aklın kölesi olmak iyidir |
| Délem xifırterer xéfırte | Deli bellediğini beller |
| Délem yimısağe yiğuse tıréĺha | Deli kabahatini arkadaşına yükler |
| Délem zıdemışı' | Deliye uyma |
| Délem zıdemışı' wızpişen bzacem zıdemışı' wızxişen | Deliye uyma kendine çeker, arsıza uyma kendine uydurur |
| Délem, wipao yetiy bleć | Deliye şapkanı verde geç |
| Déler dehaşxırıy | Deli gülmekten hoşlanır |
| Déler halıjö, ćenešı | Deli, halüje hayal eder |
| Déler halıjöm ćenešıze, hantḣupsım xenığ | Deli halüjü beklerken, çorbadan olur |
| Déler pşeğu wımışı' | Deliyi arkadaş edinme |
| Déler şhaşıtḣuj | Deli övüngeç |
| Déler yibılım peşxı | Deli hayvanıyla güler |
| Déler zereğapšere hamšiy halığu | Deli çavdar ekmeği ile kandırırlar |
| Déleriy kemıguşıere uş | Deli konuşuncaya kadar akılı zannedilir |
| Dey lıye meḣu nah, değu lıye ḣurep | Kötülüğün fazlası olur, iyiliğin olmaz. |
| Deyı pş’ew şüı wışımıguğ | Kötü yapıp iyiyi umma |
| Dıcır zımış'erem aşüır yiş'erep | Acıyı bilmeyen tatlıyı bilmez |
| Dışer kızşıćaxıremiy şıĺaṕ | Altın çıkarıldığı yerde de pahalıdır. |
| Dışer yia kıpezı | Elinden herşey geliyor |
| Dunaye tétıćer yipsewıć | Dünyada kalışı ,yaşantısı |
| Dunayer çezıw çezıw | Dünyada, yaşam sıra, sırasıyla |
| dunayer kéğedeojı | yaygara yapıyor. |
| dunayer yeğebeźejı | çok bağırıp çağırıyor. sanki kıyamet kopuyor. |
| dunayer yilıjışt fed | çok hırslı |
| Femıfım of pstewriy şü'ehıĺ | Tembele her iş zor gelir. |
| Femışöáşer hıĺe | Hak etmediğin, yüktür |
| Goşaqor ahanç | Pay eden paysız kalır |
| Gu stırem uğo kıpıćırep | Yanan kalpten duman çıkmaz |
| Guarer, yiaşha yeśekejı | Telaşlanan, kolunu ısırır |
| Gubğem wışımıkerabğ, wınem wışımıĺ'ıḣuj | Dışarda korkaklık evde erkeklik taslama |
| Gubjığer akıl nıku' | Öfkeli olan yarım akıllıdır |
| Gubjığer, akıl nıku' | Hidedetli kişi, yarım akıldır |
| Gućeğu zimıam gupıć yiaştep | Acıması olmayan cömert değildir |
| Guğer ğaş'e ćıh | Umut uzun ömürlüdür |
| Guğer ğaş'em yikoş | Umut yaşamın kardeşidir |
| Guğu zımıĺeğurem tınçınığo yiş'eştep | Dert görmeyen rahatlığı bilmez |
| Gukawe ziar guşıal begu ziar ṫeḣoáĺ | Derdi olan konuşur, uyuz olan kaşınır |
| Gum pćırer pećejı | Kalpten kopan, yerine gelir |
| Gum rihırer daxe | Kalbin beğendiği güzeldir |
| Gum yićaser nem şü'edax | Kalbin sevdiğini, göz beğenir |
| Gum yiĺağo ĺer ćeharep | Kalbin görüşüne ayak yetişemiz |
| Gum yimıĺır ĺem yiğaqorep | Kalpte olmayanı, ayak taşımaz |
| Gumre gumre ĺağo zefıraı' | Kalple kalp gönül birliği içindedir |
| Gupıć ziğaı'. zıgorem, zıpepş'ıjew sedake wımıt | Cömert ol, birisini taklit edip sadaka verme |
| Guqodıpxer wıneḣuğeguş | Ümitsiz çabuk yıpranır |
| Gur jı ḣurep | Kalp eskimez |
| Gur mığeme nem neps kıćećıştep | Kalp ağlamasa gözden yaş gelmez |
| Gur zıdaqorem şham xéşıjı | Kalbi gittiği yerden akıl çıkartır |
| Gur zıdeşıem ner meabe | Göz kalbin olduğu yere uzanır. |
| Gure gure ĺağo zıfraı' | Kalb kalbe karşı |
| Gure, abjanere jı ḣurep | Kalp ve tırnak yaşlanmaz |
| Guşıa daxer şöwım neḣiy neḣ aşüı | Tatlı söz, baldan tatlıdır |
| Guşıe daxem ğućır kéğeşı | Güzel söz demiri eğer |
| Guşıe daxem wase yiap | Güzel söze paha biçilmez |
| Guşıe daxem, bler ğoánem kıréşı | Güzel söz yılanı deliğinden çıkarır |
| Guşıećayem jake qoćayem ĺaşe wéş'ı | Zor konuşmak yamuk ağız, zor yürümek topal yapar |
| Guşıem guşıe kéĺfı | Laf lafı açar |
| Guşıer be p’ome şüme şewı | Çok laf söylersen bıktırr |
| Guşıer be ṕ'ome me şewı | Sözü çok söylersen kokar |
| Guşıer pṫupşıme, arken ćeĺımıdzıj | Sözü başıboş bıraktıktan sonra arkasından kement atma. |
| Guşıer wıwṫupşıme, arken ćelımźıj | Sözü söyledikten sonra arkasından kement atma |
| Guşıerıyem yedeuğoáy | Gevezeyi dinlemek zordur |
| Guxaḣor će guxećır jı | Kalp hoşnutluğu genç,kalp kırgınlığı yaşlıdır |
| Guzejöápxer şıexew jı meḣu | Aceleci çabuk yaşlanır |
| Ğablem blağer pşéğeğupşe | Kıtlık, dostu unutturur |
| Ğablem kıxećıjığe fedew maşxe | Açlıktan çıkmış gibi yiyor |
| Ğaş'e zıfaorer; ğogrıqom zı çıǵ jawım, zışiğepsefırem fedize ćaḱo | Ömür denen şey,yolcunun ağaç gölgesinde dinlenmesi kadar kısadır. |
| Ğaş'er téwıçöğu' téwıçöğu' | Yaşam, etap etapdır |
| Ğemafem wımıwğoyirer ćımafem bğotıjıştep | Yazın toplamadığını kışın bulamazsın |
| Ğemafem zışha kijüćırem ćımafem yişıwan kéjüćı | Yazın başı kaynayanın kışın kazanı kaynar |
| Ğemafer thamıćem yicenet | Yaz fakirin cennetidir. |
| Ğeşxenım şöwı kıxećı | İkram etmek bal gibi |
| Ğogu téharer ğogu kıténerep | Yola çıkan yolda kalmaz |
| Ğomıĺaṕem yeaz, ğomıĺaćem yezaw | İlk yiyeceğine itina et, son yiyeceğine dikkat et |
| Ğuć kale ziar ğuć maste şeće | Demirden kalesi olan ,demir iğneye muhtaç olur |
| Ğuć wınemiy ğućıne yişıćağ | Demirden evinde olsa çiviye ihtiyaç duyarsın |
| Ğućıriy melaje | Demirde aşınır |
| Ğuneğur piy yaş'ırep | Komşu ile küs olunmaz |
| Ğuse déyıre aşe déyıre zefed | Kötü yoldaş ile kötü silah aynıdır. |
| ğuthıy ğoĺıj | olan oldu, beklenen sonuç |
| Ha neşü ğogu riğaqorep | Kör köpeği de yolda yürütmez |
| Haćaṕe wışıame kıpfaş'erer wiwınaşö | Misafirlikteysen yapılan sana yakışandır |
| Haćaṕer değumiy wiwıne fedew ḣurep | Misafirhane iyiyse de , evin gibi olmaz |
| Hacaşö şıpker hakurep šıf şıpker šašerep | Gerçek tazı havlamaz, gerçek insan çekişmez |
| Haće bzacer, bısım nepetéx | Yaramaz misafir, ev sahibin mahçup eder |
| Haće déler bğelıbeşx | Edepsiz misafir, tavuğun göğsünü yer |
| Haće şhazem bısımır yehaće | Akılsız misafir, ev sahibini ağırlar |
| Haćem keqonır yiof qojınır bısımım yiof | Gelmek misafirin, göndermek ev sahibinin işidir |
| Haćem nasıpır kıdaqo | Misafir kısmet ile gelir |
| Haćem yemıtırer şeytan us | Misafire ikram etmediğin şeytanın hakkıdır |
| Haćer bısımım yiğer | Ev sahibi misafirin hizmetkarıdır |
| Haćer çeşiş ḣume, bısımım şış meḣujı | Üç geceyi geçen misafir ev sahibinden sayılır |
| Haćer şxağeme pçeblem yepĺı | Misafirin karnı doyduysa gözü kapıda olur |
| Haćer, yişxıştım neḣıy, bısımım yinaxe yepĺı | Misafir yiyeceğinden çok, ev sahibinin yüzüne bakar |
| Haçüyem wıfaye ḣume, ĺaṕe meḣu | Köpek dışkısı lazım olunca kıymete biner |
| Hafır hafew wımıtıj | Emaneti, emanet verme |
| Ham fedew wılejen, pşım fedew wışxejın | Köpek gibi çalışırsan, bey gibi yersin |
| Ham hatır yimıamiy, zıyem hatır yiı' | Köpeğin hatırı yoksa , sahibinin var |
| Ham kiĺfığer, šıfı ḣurep | Köpeğin doğurduğu insan olmaz |
| Ham kupşhaće wéweme yil wızırep | Köpeğe kemikle vursan canı yanmaz |
| Ham śı yişxiy paśe kišıjığ | Köpek yün yedi keçe çıkarttı |
| Ham yeptıme yişxırep psım xabźeme yihırep | Köpeğe versen yemez, suya atsan götürmez |
| Ham yiće wıtéwıçöme kośake | Köpeğin kuyruğuna basarsan ısırır |
| Ham yigubj, kom tıréĺha | Köpek kızgınlığını, domuza yükler |
| Hame tétığom ğable şıap | Harman zamanı kıtlık olmaz. |
| Hanṫarkoxeme wered kaome ğemaf | Kurbağalar öterse yaz geldi demektir. |
| Hantḣupsım, fıguće kıxinerep | Çorbada darı tanesi bırakmıyor |
| Har zemıĺenım sıriğeĺağ | Köpeğin atlamayacağı hendekten atlattı |
| Hasem wıjı zimıam hamem nape şıriaştep | Tarlada izi olmayanın harmanda yüzü olmaz |
| Ḣon daxe şıep | Küfürün güzeli yoktur |
| Ḣun zaće, zı nebǵırem kiğotırep | Bütün olacakları bir kişi bulamaz |
| Ḣupḣer ḣopsağo | Terbiyeliye imrenilir |
| İṫuće wia zıwbıtırem waćıbće be şéojı | İki eli tokalaşan arkandan çok konuşur. |
| Jeće mayıse aće semegu | Lafta hızlı, işte gevşek |
| Jer şham yiĺıqu' | Dil düşüncenin elçisidir |
| Jew ketecıremre, ćalew kezışağemre ćeğojırep | Erken kalkanla, genç evlenen pişman olmaz |
| Jı değu zıdeşımıam jeće mayıs aće semegu' će değu şıap | İyi yaşlının olmadığı yerde iyi genç olmaz |
| Jı ḣurer gumax | İhtiyarlayan yufka yüreklidir |
| Jı ḣurer sabiy fede meḣujı | İhtiyarlayan çocuklaşır |
| Jı ḣurer sabiy meḣujı | İhtiyarlayan çocuklaşır |
| Jı wimıame će wiaştep | Yaşlın yoksa gencin olmaz |
| Jıbğe kémıpşew kure sısırep | Rüzgar esmeden çer-çöp sallanmaz |
| Jım kihırer psım yehıjı | Rüzgarın getirdiğini su götürür. |
| Jım şıtḣuy ćer kaşte | Yaşlıyı öv, genci tercih et |
| Jım yiguşıe nıbjıćem yiakıl téqo | Yaşlının sözü gencin aklını yener. |
| Jınığem acıriy kıxećışt | İhtiyarlık çok şeye gebe |
| Jınığo tḣağo şıap | Mutlu yaşlılık yoktur |
| Jır kebar oát ćaler otejaqu' | İhtiyar haber söyler, çocuk yayar |
| Jır şhawkoriy, caler ceguriy | Yaşlı uyklar, çocuklar oynar |
| Kamzegum ḱu yeğewşörećı | Karınca araba devirir |
| Keğaziy ğezejiy yiap | Dönmeside, geri gitmesi yok |
| Kéjećayer qodıjćay | Zor ortaya çıkan, zor kaybolur |
| Kejınıgur ĺ'enıgu | Kusma istemi,ölüm gibidir |
| Kejınıgur, ĺ'enığem fed | Bulantı ölüm gibidir |
| Kemıćığe ḱoándem, thaqumćıha xes | Yetişmemiş makilikte tavşan var |
| Kemıĺfığe wémıc tecıriy psı yeşü' | Doğurmadığından su isteme, kalkta kendin iç |
| Keqoáće zımış'erem, qojıće yiş'erep | Gelmesini bilmeyen, gitmesini bilmez |
| Keqoğoşüır, qojığoşüı' | İyi (kolay) gelen, iyi gider |
| Kerabğer koşće ĺ`ıḣuj | Korkak kardeşine yiğitlenir. |
| Kerabğer yinıbjıku şeşınejı | Korkak gölgesinden çekinir |
| Kerabğer zawer yamıwxıze wınem meqojı | Korkak savaş bitmeden evine döner. |
| Kerabğer, kurew sısırem şeşıne | Korkak sallanan çöpten korkar |
| Çepḣ kémıxew wes késırep | Kırağı düşmeden kar yağmaz |
| Kıwacerem dej kıweweştmiy qo | Seni çağıranın yanına sana vuracaksa da git |
| Kıwawerem wéwejışt | Sana vurana vuracaksın |
| Kızşıḣuğer zımış'erem, zışıḣuştır yiş'eştep | Nerede doğduğunu bilmeyen, nerede olacağını bilmez |
| Kiorem ćere şhare yiap | Söylediğinin aslı astarı yok |
| Ko bzacem yate ḣon kıféhı | Yaramaz oğul babasına küfür ettirir |
| Ko bzacer wınağo ğeqod | Kötü oğul yuvayı yıkar |
| Ko değumiy wıfemlaj, ko bzacemiy wıfemlaj | İyi çocuk içinde kötü çocuk içinde çalışma |
| Ko dey nehiy nıse değu' | İyi gelin , kötü oğuldan iyidir |
| Ko zakore ne zakore | Tek çocuk, tek göz gibidir |
| Kobenırem wémızewej ze koáwerem ṫo yewej | Seninle güreşenle kavga etme, bir vurana iki kere vur |
| Kolay zimıam acalır yiah | Kolayı olmayanın ecel nasibidir |
| Kom yine neşümiy, yane psewew yeĺeğu | Oğul körse de annesi sağlam görür |
| Kom yipse nım yićiy | Oğulun canı, annenin çığlığı |
| Kor kom fed pḣur tḣum fed | Oğul domuz gibi, kız tereyağı gibidir |
| Kor kupşham fed, ḣurıĺfır ḱušım fed | Oğul kemik gibidir, torun ilik gibi |
| Kor naṕo, pḣur napśe | Oğul yüz, kız kaştır |
| Kor wınem yi pkew pḣur wınem yi ćerać | Oğlan evin direği kız evin süsüdür |
| Kor yinı mıḣow tır ğer ḣurep | Oğul büyümeden baba sefil olmaz |
| Koş ceğoğu nahriy nıbceğu halel | Kötü kadeşten ziyade candan arkadaş |
| Ḱoşırem şiz xećı | Göç eden, çok kaybeder |
| Ḱupće neć, ćışö lıd | İçi boş öz, parlak ten |
| Ḱur yamıwnećew, çüm ziğepsefırep | Araba boşaltılmadan öküz dinlenmez |
| Ḱuśer téwçöğu' téwçöğu' | Araba dişleri, etap, etap |
| Kuteğoşüı şhaće ş'ıjığoşü'ep | Kırmak kolay fakat onarmak kolay değildir |
| Ḱuwe hawe zışıbem akılır şımać | Gürültü patırtının olduğu yerde akıl azdır |
| Ĺ`enığem wışıştew piyım wıtéqoştep | Ölümden korkan düşmanını yenemez. |
| Ĺ`ığer zerağawnefırer ofı | Erkeklik işle belirlenir. |
| Ĺ`ıḣujım xar yehaku, ştapxem yeśake | Köpek yiğide havlar, korkağı ısırır. |
| Ĺ`ım ziğeguserep | Erkek olan küsmez. |
| Ĺ'ağem gukane faş'ıjırep | Ölene gücenme yapılmaz |
| Ĺ'ağer jı ḣurep | Ölü yaşlanmaz |
| Lajerem lıj mılajerem laje yehı | Çalışan et, çalışmayan dert götürür |
| Lajerer jırtec | Çalışan erken kalkar |
| Lajerer laje ĺıḣujırep | Çalışan kabahat aramaz |
| Ĺapeće wızeşütırırer śapeće kepştejınew meḣu | Ayağınla teptiğini, dişinle kaldırıdığın olur |
| Lejaće zımış'erem yiof xećırep | Çalışmayı bilmeyenin işi azalmaz |
| Lejeğum; «siha šıfı ḣujığot» yao | Çalışma zamanı köpeğim insan olsaydı derler |
| Ĺejığer wiḱon kehajıfe wewıyep | Mahsul ambara kanuncaya kadar senin değildir |
| Ĺ'enığem jımre ćemre, değumre deyimre zexiźırep | Ölüm, yaşlı, genç, iyi, kötü ayırmaz |
| Ĺ'enığem ĺ'ığe xeĺ | Ölmekte, erkeklik var |
| Ĺ'enığer aha mıgoş | Ölüm dağıtılmamış paydır |
| Ĺeo rışxem wiğetḣeştep | Dilenen şeyle beslenmek insana can vermez. |
| Ĺeoálem gur şećı | Çok yalvaran, bıktırır |
| Ĺeonım ner réşü | Yalvarmak gözü kör eder |
| Ĺeonır dıcı | Yalvarmak acıdır |
| Ĺeonıre, uyenıre | Yalvarmak, ağız içi yara gibidir |
| Ĺepkınçer nasıpınç | Sülalesizlik talihsizliktir |
| Ĺesır, şıwım fedehaşxı | Yaya, atlıya güler |
| Ĺeşı nehiy uşı | Hızlıdan ziyade akıllı |
| Ĺıfığe zıćamıḣorer ĺepk ḣurep | Üremeyen soy olmaz |
| Ĺıfığer maşü'elığoáy | Evlat ateştir |
| Ĺ'ığem yip akıl | Yiğitlikten önce akıl |
| Ĺ'ıḣujır ze maĺ.e, kerabğer minıre maĺ'e | Yiğit bir kere, korkak bin kere ölür |
| Ĺ'ım feder beded ĺ'ı deder zırız | Adam gibisi çoktur. gerçek adam çok azdır |
| Ĺ'ıqor yawćırep | Aracı çldürülmez |
| Ĺ'ır ĺepk | Erkek soydur |
| Ĺış'ejım ĺış'ej pıl' | İntikam intikam doğurur |
| Maćew o, bew şıe | Azkonuş, çok iş yap |
| Maćew otej | Az tekrar et |
| Mafer mewığoáye | Gün toplayıcıdır |
| Make zimıar, wered'oál | Sesi olmayan, türkücüdür |
| Maĺḣore şıdıre zefede yaoáğ | Damatla eşek birdir derler |
| Maste nem yiğećın | İğne deliğinden geçirmek |
| Maşe fezıṫıre, yefejı | Kuyunu kazan kendi düşer |
| Maşü'em psır kéğajö, psıjöm maşü'er yeğeqoáse | Ateş suyu kaynatır, kaynar su ateşi söndürür. |
| Maşü'em wıpeame wia késtı | Ateşe dokunursan elin yanar |
| Mefeşüım wımış'ere, mefayem bğotıjıştep | İyi günde yapmadığını, zor günde bulamazsın |
| Melaḣom ĺıḣurer, lı ćenešı | Çoban arayan , ete özeniyor |
| Melaḣor be zıḣuće, melır psıxal'e meḣu | Çoban çok olursa, koyun mundar olur |
| Melım yiće zıdéźıyem, pçenır fedehaşxığ | Koyun kuyruğunu kaldırınca, keçi gülmüş |
| Mestanem kizığ | İğne deliğinden düştü |
| Mığaser ha mığesej | Terbiyesiz, terbiye edilmemiş köpektir |
| Mıjöće koáwerem koáyeće yewej | Taşla vurana, peynirle vur |
| Mılejeşürer şxeriy | Çalışmayan çok yemek yer. |
| Mıĺepawerem yine pĺerep | Tökezlemeyenin gözü bakmaz. |
| Mır sişha, mır sipao | Bu başım, bu şapkam |
| Mışem tığujır şü'eperaś | Ayıya göre kurt çok tüylüdür |
| Mışem yişxırer, tığujım tıréĺha | Ayı suçu kurta yükler |
| Mışer yezıpxırem bler yibǵırıpx | Ayıyı bağlayanın ,yılan bel kemeridir |
| Mışü`qur kızşéfexıre ćıṕem kom şıĺıḣu' | Domuzu pelitin düştüğü yerde ara. |
| Mıwıpćeşürem, yişemec śaḱo | Biçemeyenin tırpanı kördür |
| Nape ziem ĺ`ığe yiı' | Onurlu olan da yiğitlik vardır. |
| Nasıp ziam yiatakiy mećešı | Kısmetlinin horozu da yumurtlar |
| Nasıp ziam, yiha wıš yeḣu | Kısmetlinin köpeği otlar |
| Nasıpır şüzım kıdeqo | Saadet kadınla gelir. |
| Nasıpır zawgoşırer pçedıjır arı | Nasip sabahleyin dağıtılır |
| Nebǵırişım yaş'erer şefep | Üç kişinin bildiği sır değildir |
| Neḣıj ziam wınaşö yiı' | İhtiyarı olanın istişaresi vardır |
| Nem ćetır psem fed | Gözünün önündeki can gibidir |
| Nem pser zıĺéşe | Göz ruhu çağırır |
| Nem pser, yişöğogu' | Gözün yolu ruhtur |
| Nem yequrer psem yequ | Göze layık olan cana da layıktır |
| Nem yiĺeğurer şham yiwas | Gözün gördüğü başa değer |
| Nem yiwızır nafe gum yiwızır şefı | Göz ağrısı açık, kalp ağrısı gizlidir. |
| Nemre psemre hafı | Göz ve can emanettir |
| Népe blebğećıre ofım néwış wıĺıćehajıştep | Bugün kaçırdığın işe yarın yetışemezsin |
| Népere ofır néwış yemığaj | Bu günkü işi yarına bırakma |
| Nepsımre, ṕastemre zedéşxı | Gözyaşı ile karışık pasta yiyor |
| Ner aş şiĺeğurem réqo | Göz, gördüğü yerden yürür |
| Ner déle ar blane | Göz deli, el ceylan |
| Ner yaşe naper yaşefı | Göz satılır, yüz(onur) alınır |
| Nerıĺeğu şıtḣur, waćıbıće wıbı | Yüze karşı yapılan övgü, arkadan yapılan yergi gibidir. |
| Neşüm zı ner kéştejı | Kör, bir göze razı olur |
| Netım yişha wımıṫaṫew yiĺır pş'eştep | Torbanın başı çözülmeden içindeki bilinmez |
| Newıtxem yiahiy yeşxı, yimıahiy yeşxı | Uyanık, hakkını da hakkı olmayanı da yer |
| Neypsıyer nasıpınç | Açgözlü basipsizdir |
| Nı neṕosır wesım neh çı' zezım neh dıc | Üvey anne, titreten kardan daha soğuk, öd den acıdır |
| Nı zimıam guar yimaf | Annesi olmayanın günleri dertlidir |
| Nıbceğu değumre ğuneğu değumre nasıpışxo | İyi arkadaşla iyi komşu büyük nasiptir |
| Nıbceğum zanćew kıwéo, ceğoğum waćıbce şéo | Dostun dosdoğru söyler, düşmanın arkandan söyler |
| Nıbceğur keğotığoşüı, zıaćewbıtığoáy | Arkadaşı bulmak kolay, elde tutması zor |
| Nıbceğur mefayem yağewnefı | İyi arkadaş kötü günde belli olur |
| Nıbceğur wineğunc | Arkadaş aynandır |
| Nıbefaĺ'e ĺ'e daxığep | Açlıktan ölen yoktur |
| Nıbem har şışxen | Şiddetli karn ağrısı çekmek |
| Nıbem wéátej yijaće kıpıwıpćıriy kiź yeo | Mide, dedenin sakalını kes de içime at der |
| Nıbem wédeume yemıqu kıpfihışt | Mideni dinlersen ayıp getirir |
| Nıbem yimıĺıme ĺer ćećırep | Aç karnına ayaklar çekmez |
| Nıber otejığoşüı | Açlığı gidermek kolaydır |
| Nıbğur bğasemiy haser yipĺaṕ | Bıldırcını evcilleştirsen de gözü tarlada olur. |
| Nıbjiy yaowiy, kaotejewiy, aş fede zexesxığep | Hayatımda, onun gibi söz söylendiğini duymadım |
| Nıdeĺf wızır ḣujırep | Anadan doğma hastalık şifa bulmaz. |
| Nım kıwipesırer gunes | Annenin layık gördüğü yerindedir. |
| Nım yibǵıbze yibın téferep | Annenin ilenmesi ailesine işlemez |
| Nım yibınıxer zefed | Anne için çocuklar aynıdır |
| Nım yiḱoć ćalem yiḱuş | Anne kucaği , çocuğun beşiğidir. |
| Nım yixabzer, pḣum yibzıpḣe | Anenin düzeni, kızın mayasını belli eder. |
| Nım, ĺegućetın zıfeşı' | Annene paspas ol |
| Nıne zıorem wine p'éxı | Anne diyen gözünü alır (kamaştırır) |
| Nıneṕosır wesımnehiy nehçı' zezem nehiy neh dıc | Üvey anne kardan sovuk, safradan daha acı |
| Nıse bzacer goáşe ğewıc | Yaramaz (huysuz) gelin, kaynana oynatır |
| nıse ḣupḣe kıpfaşağeme wiğewınen nıse dey kıpfaşağeme wiğeneḣun | iyi gelin evini yapar, kötü gelin evini yıkar |
| Nısem wémıwıbzeme ubze kıwitırep | Geline yalvarmazsan lokma vermez |
| Nısem zexixew pḣum yewışiy | Gelinin dinleyecek şekilde, kızına öğüt ver |
| Nıser bğemıseme, wićaĺe kıpşü'eqodı | Gelini suçlarsan oğlunu kaybedersin |
| Nıser bzaceme cenıkor meqoáse | Gelin yaramaz ise ocak söner |
| Nışıpḣur nım fed, tışıpḣur tım fed | Teyze anne, hala baba gibidir |
| Nışör şöw | Ana teni tatlıdır |
| Of wıblağe zimıam, of wıxığe yiap | Başlanmış işi olmayanın bitmiş işi olmaz |
| Of yiş'ence yiş'eğağeme, zıkariğeĺfıştığep | Çalışacağını bilseydi, dünyaya gelmezdi |
| Of ziar of xafe | İşi olan, telaşı bulur |
| Of zićaser of oće | İşi seven iş bulur |
| Ofınçer guşıeriy | İşsiz insan çok konuşur. |
| Ofınçer nasıpınç | İşsiz nasipsizdir |
| Ofır keoğoşüı' şhaće şıeğoay | İşi tarif kolaydır ama yapmak zordur |
| Om o kéćı | Söz sözü getirir |
| Or'oáte nehiy nerıĺeğu | Dedikodudan ziyade, gördüğün |
| Paćem kimıhırer jaćem kihıjırep | Bıyığın getirmediğini, sakal getirmez |
| Paǵer meǵırzı | Kendini beğenmiş, bağırır duru |
| Pasew pş'eme pasew kephıjın | Erken yaparsan erken getirirsin |
| Pćawer zerezegowıtıne zegowıtı | Çekirge çatlayacağı kadar çatlar |
| Pçedıj haćer haćeğoşüı' | Sabah misafiri, kolay ağırlanır |
| Peǵenığer déle of | Kibirlenmek deli işidir |
| Pḣaş'e azem mezım yiblağ | Orman marangozun erbabıdır |
| Pḣaş'e azem mezır yiblağ | Usta oduncunun orman dostudur |
| Pḣe ḱohım maste xeźen | Odun yüklü arabaya iğne atmak |
| Pḣu deyim neha nıse değu' | Kötü kızdan ziyade iyi gelin |
| Pḣur nım xeş’ıćığ | Kız anesinin aynasıdır |
| Pḣur tışase kızıqoće mıjö ḣurayem zéğebıĺı | Kız babaevine misafir gelirse yuvarlak taş bilesaklanır |
| pıtéućırer pıtéćıjırep | atılan iftıranın izi kalır |
| Pĺeğu mıḣure ofım gur feneşü' | Sevmediğin işe gönül kör gibi bakar. |
| P'o kodıyeće ḣurep | Sadece lafla olmuyur(lafla peynir gemisi yürümez) |
| P'oáğer pş'ağemće ğedaxe | Söylemini, yaptığınla güzelleştir |
| Pse ziam acal yiı' | Canı olanın ecelide vardır |
| Psew çerem ğoguṕe öxı | Akan su yolunu bulur |
| Psew çerem yiğogu xéxı | Alkan su yolunu bulur |
| Psewınığem fede şıap | Sağlık gibisi yok |
| Pšı aşüı nehiy şıpke dıc | Tatlı yalandan, gerçek acı iyidir |
| Pšı yimıwısıme, yişxırer yiśaǵe deharep | Yalan söylemezse, yediği kursağına gitmiyor |
| Psım kihıre, jıbğem yehıjı | Suyun getirdiğini, rüzgar götürür |
| Psım xeĺ mıjüṫur zewtenćı | Kardeşler arasında sorunda çıkabilir |
| Psım xeĺ pḣetekejiṫuriy zewtećı | Sudaki iki kütükte birbirine çarpar. |
| Pšım yiğogu' ćaḱo | Yalanın yolu kısadır |
| Psım yihırer kurem ĺetho | Suya kapılan çöpe abanır |
| Pšım yiĺapse ĺı kıxećı | Yalanın altından kan çıkar. |
| Psım yithalerem mıjöáćer yeĺeğu | Suda boğulan, çakılı görür |
| Psınćew yiĺırem ćećew kéğezejı | Çabuk saldıran, kısa zamanda dönüş yapar |
| Psıncım wıxaweme kıptéwıtxen | Çamura vurursan üstüne sıçrar |
| Psınem wınemısew, kıpfenağer yimıqut | Çeşmeye varmadan , elinde kalanı dökme |
| Psır, pse pıĺha | Su candır |
| Psır, psem yinıku' | Su, canın yarısıdır |
| Psır, psışham kışewtḣo | Su,su başında köpürür |
| Psışhar zerıqorem psıćer réqo | Suyun başının gittiği yoldan suyun sonu da gider |
| Pšıwısım nape yiap | Yalancının yüzü yoktur |
| Pšıwısım yićapse ćehı | Yalancının ipi uzundur. |
| Pşaşe ḣupḣem pseĺıhor yiḣoy | İyi kızın talıbi çok olur |
| Pş'erer bğotıjışt | Ettiğini bulursun |
| Pşerıhaće zımış`erem dağem psı xéće | Yemek yapmasını bilmeyen yağa su katar. |
| Pşü'eqodırem wıĺetḣojımiy pće yiajep | Kaybettiğini yakalamaya çalışmak fayda vermez |
| Ptéućıre téćıjırep | Senin için söylenenler, üstünden çıkmaz |
| Qošımıĺew neḱuĺ | İçi boş sucuk |
| Sabıyir oáftiy rawtırer benećırep yiwıjıće ĺıqoj | Çocuğa iş buyur arasından git |
| Sabıyir yaneḣıj | Çocuk herkesten büyüktür |
| Sabıyir zerımısım nasıp yiĺep | Çcuksuz ev nasipsizdir |
| Sabiy bğesenıre psıner masteće yipṫıćınıre zefed | Çocuk terbiyesi iğne ile kuyu kazmak gibidir |
| Sakım yićeğ tıjın ćeĺ | Dikkatin altında gümüş var |
| Semerkewır şıpkem yiĺıqu | Her şakanın altında gerçek yatıyor |
| Semerkewır tham yićas | Allah şakayı sever |
| Sıdıre of xabziy bzıpḣe yiı' | Her iş düzeninin ölçüsü vardır |
| Sıdıre ofım bzıp | Sistemsiz iş yoktur |
| Šıf doğmıcır guceğunç | Huysuz (aksi) insan merhametsizdir |
| Śıf ĺepkım yipse bzegu | İnsan oğlunun canı dildir |
| Šıf psınćer şenıç, şen zıxemıĺır akılınç | Basit insan huysuz, huysuz insan akılsızdır. |
| Šıf šıqum wıkélıştep | Küçük insanla baş edemezsin |
| Šıf şöğoáler piy şef | Kıskanç insan gizli düşmandır. |
| Šıfı beme yaorer şıpke | Çok insanın söylediği doğrudur |
| šıfı bzacexer pıḣo pış’e wımışı’ | kötüleri arkadaş edinme |
| Šıfı şüım yiṫısıṕe hazır | İyi insanın oturacağı yer hazırdır |
| Šıfı şüır haće şımıć | İyi insan misafirsiz kalmaz |
| Šıfıbeme yaorer şıpke | Toplum gerçeği söyler |
| Šıfım xeĺıpḣer; şen daxere, oáce ş'ıće daxere | İyi insanda olması gereken iyi huy ile iyi konuşma ve davranıştır |
| Šıfım yidağo yiĺeğujırep | İnsan kendi kusurunu görmez |
| Šıfıme wişö waxişeniy wipse wakxişıjışt | Topluma giysin (deri) kabul ettirir canın çıkartır |
| Šıfır jıkesiy, sabiy fedew meḣujı | İnsan yaşlandıkça çocuklaşır |
| Šıfır mıĺ'ew ben faṫırep | İnsan ölmeden mezarı kazılmaz |
| šıfır šıf ş’ıj | insansız insan yaşayamaz |
| Šıfır šıfım şeguğu | İnsan insana güvenir |
| Šıfışüım yiane zetét | İyi insanın sofrası kuruludur |
| Šıfışüır nafe | İyi insan uğurludur |
| Śığo neyipsıyer, şem yethale | Obur fareyi süt boğar |
| Śığomre şüáyemre ḱonım yiĺaće ćatḣığ | Fareyle keme, yığının altını söktüler |
| Śığor, yiğu şıblan | Fare kendi yuvasında aslan |
| Sımacer şıĺew sımace pesır maĺ'e | Hasta yatarken, hastaya bakan ölür |
| Šırğe kızerıćığem upş'e féş'ıjı | Kırlangıç çıktığı yere dudak büker |
| Siceğoğur simaf | Sevmediğim uğurumdur |
| Siha śakerep, sişı şütırerep wımıo | Köpeğim ısırmaz, atım tekme atmaz deme |
| Siof zıḣuće, séáne zığeyejışt | İşim ras gelirse annem için ağlayacağım |
| Sipşaşe kedau' sinıse zexeş'ıć | Kızım dinle, gelinim anla |
| Ş`enığe lıyere senehat lıyere şıep | İlim ile sanatın fazlası olmaz. |
| Şaqo qoğum hajü yaṕujırep | Av zamanı köpek büyütülmez |
| Şawe yeḣoápserem, kuşeps yeğeşı | Erkek çocuk özlemi çeken beşik ipi eğirir |
| Şe maće kızćećıre çemır bıwıl | Az süt veren inek çok böğürür |
| Şem fedew psınćew maqo | Kurşun gibi gidiyor |
| Şem yistığer şxıwım yepşe | Mumu sıcakken sık, cocuğu küçükken terbiye et |
| Şenıçer nasıpınç | Sinirli insan nasipsizdir |
| Şenışüır šıfıme şüı yaĺeğu | İyi huyluyu herkes sever |
| Şepḣ kémıxew wes késırep | Kırağı düşmeden kar yağmaz |
| Şere zexepxın nehiy ze pĺeğume nehışüı' | Üç kere dinlemekten bir kere görmek daha iyidir |
| Şew pşiy, ze pıwıpć | Üç kere ölç, bir kere kes |
| Şha ḱušım ćexećırer, şha psewım yiş'erep | Beynin çektiğini, yaşayan bilmez |
| Şha psew, pao şıćerep | Sağlıklı kafaya şapka gerekmez |
| Şha şıtḣujıre kerabğere zeblağ | Övünenle, korkak akrabadır-arkadaştır. |
| Şhac yinıbceğu yişeweğu | Herkes kendine layık arkadaşı bulur |
| Şhafitınığer zıdeşıem ğoguxer şıuxığ | Hürriyetin olduğu yerde yollar açıktır. |
| Şhağuser, nasıp zexeğećıṕ | Eş, nasibin ayrıştığı yerdir |
| Şham jer yiĺıqu' | Dil aklın elçisidir |
| Şham yimıĺıme ĺer mewlewı | Kafa boşsa kan eziyet çeker |
| Şhaqo zışxırem şhaj yeşxıjı | Gururlu olmayan kendini bitirir |
| Şhaqom ćaqo wéğeş'ı | Onur, haykırış yaptırır |
| Şhaşıtḣujır, femıf | Kendini öven , elinden bir şey gelmeyendir |
| Şhaxıner behı meḣu | Tembel hepsini birden götürmek ister |
| Şhaxıner tecıme, şısır psıbaşü' | Üşengeç kalkarsa, oturanda susar |
| Şhaxırem yimafe ćıha | Üşenen insana gün uzun gelir. |
| Şı femışüı', wane yekute | At uygun olmayan eğeri parçalar |
| Şı pşefıme ko deşef | At alırsan çocuk da al |
| Şı şhar blećığew, yiće wémıtḣoj | Atın başı geçtikten sonra kuyruğuna yapışma |
| Şı yićağem, har yenešı | Bitkin atta köpeğin gözü vardır |
| şı yićığem har ćenešı | atın hastalanması köpeğin umududur |
| Şı ziar kaniy, wane ziar qoáğe | Atı olan kaldı, eğeri olan gitti |
| Şıaćayer qodıjıćay | Kötü yaşam boşa giden yaşamdır |
| Şıbzır zıĺ`erem şıće kışéne, şıḣur zıĺ`erem çüye kışéne | Kısrak ölürse tay bırakır, aygır ölürse gübre bırakır. |
| Ş'ıće daxe nehiy guće dax | Kalp güzelliği yüz güzelliğinden üstündür |
| Şıćem, şır yiğesısırep | At kuyruğu atı sallamaz |
| Şıćırem yinasıp yewćı | Azan nasibini kaybediyor |
| Şıdım yihıĺe, yimıkume qorep | Eşek yükünü almadan gitmez |
| Şığınışüı zışığım şüıfes lıye raxı | İyi giyimli olana iyi itibar verirler |
| Şıhem yibje yipiy | Geyiğin boynuzu kendisine düşmandır |
| Şım tésıće zımış'erem şır réwıtı | Ata binmesini bilmeyen atı devirir |
| Şım yiĺ'en, hajım yiguşü'ağu' | Atın ölümü, köpeğin sevincidir |
| şım’anığem wimığeş’en şıap | yokluk herşeyi yaptırır |
| Şımıanığem gur réće | Yokluk,insanı çok yoruyor |
| Şımıwenew akıl şımıćenew blım | Kaybedilmeyen akıl, azalmayan mal (hayvan) |
| Şımıwenew akıl, şımıćenew blım | Eksilmeyen akıl, eksilmeyen maldan daha kıymetlidir |
| Şınerem şe téfe | Korkağa kurşun isabet eder |
| Şıpḣu nıçem nehiy şıphu neşü' | Kör kız kardeşin olması, hiç olmamasından daha iyidir |
| Şıpkağe zıxemıĺım xalelığe xeĺep | Dürüstlük olmayan kişide samimiyet olmaz. |
| Şıpkenığer hıĺeşxu' | Hakikat büyük yüktür |
| Şıpker dışe | Gerçek altındır |
| Şıpker ğunc | Hakikat aynadır |
| Şıpker karıwışüı' | Doğruluk güçtür |
| Şıpker ziğoázem nasıpır yiğogu' | Doğruluk nasipin yoludur |
| Şır, ziyem feşöáşew meşışı | At sahibine yakışır şekilde kişner |
| Şısew yamış'erer, teciy zariğeş'ağ | Otururken bilinmeyeni, kalkıp öğretti |
| şıtḣu lıyemre wıbı lıyemre zefed | fazla övmekle,fazla yermek aynı. |
| Şıtḣućayere wıbećayere zefed | Çok methetmekle , çok yermek benzerdir |
| Şöáşeme anah daxer wıćıte | En güzel elbise utanmadır. |
| Şöáşexeme yaneh daxer wıćıt | Elbiselerin en güzeli, utanmaktır |
| Şöfım yit çıǵım mezımće zéşeyi | Ovadaki ağaç, ormana meyleder |
| Şöm wıxéşe guşıem wıkxéşıjı | Kıyafet itibar sağlar, iyi söz kurtarır |
| şüı pĺeğurem maşü'em wıdıpehaşt | Sevdiğin ile ateşe girersin |
| şüı pĺeğurer daxe | Sevdiğin güzeldir |
| şüı pş'eme, şüı bğotıjışt | İyilik yapan iyilik bulur |
| şüı ş'eriy psım xaź | İyilik yap suya at |
| şüı wızĺeğurem widağo we kıwéo, wızımıĺeğurem wićıbće yaréo | Seni seven kusurunu söyler, sevmeyen başkalarına söyler |
| şüı zıfaş'erem yemıḣonıj | Yaptığın iyiliği başa kalkma |
| şüı zıpımıxıştım kıdeweh | İyilik görmeyeceğin şeyin etrafından dolan |
| şüı zış`erer wıpćejırep | İyilik yapan sorarak yapmaz. |
| şüıĺeğunığem téqonığe weğeş`ı | Sevgi zafer kazandırır. |
| şüım dimıhıxın şıep | İyinin ikna etmeyeceği şey yoktur |
| şüır mıĺ`ew pş`erep | İyi insanı ölmeden anlamazsın. |
| Şüz gurmıkım, wınağor yeqodıĺ'e | Suratsız eş aileyi bitirir |
| Şüzabem yiben ş'ığe | Dul kadının mezarı yapılmıştır(hazırdır) |
| Şüzı bzace ziam yiwıne wımıqu' | Kötü kadına sahip kişinin evine gitme |
| Şüzı bzacem habler zexeşe | Arsız kadın mahalleyi birbirine düşürür |
| Şüzı bzacer ĺ'ı ğej | Kötü kadın adamı ihtiyarlatır |
| Şüzı daxer, thamafe şüzı şüzı uşır, nıbjıre şüzı | Güzel kadın haftalık, iyi kadın ömürlüktür |
| Şüzı değum ĺ'ı deyir değu yehuĺ'e | İyi kadının yanında kötü adam iyi adam olur |
| Şüzı değum wınağor yeğepıte şüzı deyim, wınağor yeğewıneḣu | İyi kadın aileyi pekiştirir, kötü kadın aileyi batırır |
| Şüzı değur wınağom yiĺaps | İyi kadın ailenin köküdür |
| Şüzı femıf ziar nasıpınç | Karısı tembel olan nasipsiz |
| Şüzı femıfır ĺferiy | Tembel kadın doğurgandır |
| Şüzı piy neḣiy çıle piy | Eşinle küs kalacağına, köydekilerle küs kalsan daha iyi |
| Şüzı şörış'ır ĺ'ı ğapš | Cilveli kadın erkeği parmağında oynatır |
| Şüzı yabǵer ĺ'ı ğej | Arsız kadın erkeği ihtiyarlatır |
| Şüzır değume wınağom kéoáte | Kadın iyiyse, aile söyler |
| Şüzışüım yiane zetét | İyi kadının sofrası her zaman kurulu |
| Şxećığere nećığere zereş'erep | Tokla açın halini bilmez |
| Şxın maćer şxığoáye | Az yemeği yemek zordur |
| Şxıwı ĺeum şığu ratırep | Yoğurt dilenene tuz vermezler. |
| Tedıre zı ofımiy xabzere bzıpḣere yiı' | Her işin bir yolu yordamı vardır |
| Tépĺharer, yihıĺ | Sırtına koyduğun yüküdür |
| Ṫequ gore sığotıme, sış'eştır seş'e | Biraz zenginleşsem, yapacağımı biliyorum |
| Teriy zı pçen tiı' teriy ze tıjüğeşüy | Bizim de bir keçimiz var, biz de ıslık çalalım |
| Terterew tinıse tejüğewıbıj | Gelinimizi, biz bize eleştirelim |
| Thaçüf yidırığe fedew zande şıs | Oklava yutmuş gibi dik oturuyor |
| Thağepšır pšıće aze | Hilekar yalanda ustadır |
| Thaĺeuće, zımış'erem bǵıbzeće zéşxıjı | Allaha yalvarmasını bilmeyen, ilenerek kendini bitirir |
| Tham wıtréremığaf | Allah muhtaç etmesin |
| Thamıćağom kécexerep yej kaqo | Fakirlik çağrılmaz, kendi gelir |
| Thamıćem şxın zexeź yiap, yiğotırer yeşxı | Fakir yemek seçmez, bulduğunu yer |
| Thamıćem yane fehaćejırep | Fakir anasını misafir edemez |
| Thamıćem yiar, bayim yiadewad | Fakirin varlığı zenginin öte berisi kadardır |
| Thamıćem yićapse bayim yeleje | Fakirin ipini zengin eskitir |
| Thamıćem yiçetıw laje kéhı | Fakirin kedisi dert getirir |
| Thamıćem yiwestığer, maze | Fakirin lambası aydır |
| Thamıćem yiweşı bayim zeréha | Fakirin baltasını, zengin kullanır |
| Thamıćemće, pçenıriy çemı | Fakir için keçi inek gibidir |
| Thamıćer ćelab | Fakir çok çocuklu olur |
| Thamıćer wıneğoşüı' | Fakir iyi ailedir |
| Thar kawıy nıwer kiwćığ | Allah attı, nineyi öldürdü |
| Thar kıfewısen | Allahın iyilik yapması |
| Thar sak, şüzfesak | Tanrı korusun kendinize dikkat edin |
| Tı weḣufeće, tır zıfeder pş'erep | Baba oluncaya kadar, babalığı anlayamazsın |
| Tıde şıamiy şıenığem ĺıqu' | Her nerdeysen, bilgiye ulaş |
| Tığer meśake weşx keşxışt | Güneş yakıyor yağmur yağacak |
| Tığuj nıbe nećım haḱu réwıtı | Aç kurt fırın yıkar |
| Tığujım ḱoánder feapıeğu' | Çalılık, kurda yardımcı olur |
| Tığujım lı yiğotıme, psı yiğotıjırep | Kurt et buldumu su bulamıyor |
| Tığujım miy fedizew sıde wipşe ğumı zıraom, se siof serserew, seş'ejı yarioáğ | Kurda neden boynun kalın demişler, kendi işimi kendim yaptığım için demiş |
| Tığujım yine çıyemiy yigu çıyerep | Kurdun gözü uyusa da kalbi uyumaz. |
| Tığujım, yişxığıy yimışxığıy yinıbe yiĺ | Kurdun yediğide yemediğide karnındadır |
| Tığujımiy, mıhamışx yeş'ı | Kurt da yemek seçer.(her şeyi yemez) |
| Tığujır mezım kıxezşıre ğabler arı | Kurdu ormandan çıkaran açlıktır |
| Tığujır zıdemıhağe kulacem lı diz | Kurdun girmediği vadide et boldur |
| Tığujır zıdeşıam melıme zışağepsefırep | Kurdun olduğu yerde koyunlar dinlenemez |
| Tığujiṫu` yaćıb zefağezerep | İki kurt birbirine arkasını dönmez. |
| Tım yixabze, kom yibzıpḣ | Babanın huyu, çocuğun modelidir |
| Uşım yane gupşıs | Akıllının annesi düşüncedir |
| Uşır şe mewıpćejı | Akıllı üç kere sorar |
| Wane zier şesiy şı zier kenağ | Eğeri olan ata bindi , atı olan kaldı |
| Waşöm dihıyiy ştığe, ćıgum kırihıxiy jüğe | Göğe çıkardı dondu, yere indirdi eridi |
| Waşöm ḣerine şéş'e | Ele avuca sığmayan,çok hareketli |
| Wéáne kimıĺfeğemdiy népe şe wımıqo | Kardeşin değilse günde üç kere gitme |
| Wéáne kobenımiy zıkremığewıt | Güreşen annen olsa dahi yıkılma |
| Wémıgupşısew wıguşıenıriy témığepsıhaw wıwenıriy zefed | Düşünmeden konuşma ile nişan almadan yapılan atış aynıdır. |
| Wépĺıme kopĺıjın | Ektiğini biçersin |
| Wépĺıme, kıwepĺıjın | Bakarsan, sana sonra bakar |
| Wepsewıfe weguğo | Yaşadıkça ümit edersin |
| Westığer yiqoseğum, ze kıdeweyejı | Lamba söneceğinde son kez parlar |
| Weswıkor bzıwšıqum kéğeḣıye | Küçük bir kuş çığın hareketlenmesine sebeb olabilir |
| Weşım ziatıfe pḣem zéğepsefı | Balta kalkıncaya kadar odun dinlenir |
| Weşöápşe şımıaw weşx kéşxırep | Bulut yokken yağmur yağmaz |
| Weştım zeréwen yeğotı | Vuracak insan, vurma aleti bulur |
| Weteşhar źıriy wetećır ĺıźıj | Çekiç başını at da çekiçin sapını arkasından at |
| Wı ćelafe wetḣejı | İnsan çocukluğunda yaşıyor |
| Wıbayife wıpş | Zengin isen beysin |
| Wıblaneme ĺ'ıhuj wıḣun | Cesursan yiğit olursun |
| Wıćalefe wetḣe | Çocuk olduğun sürece mutlusun |
| Wıćıte zımış'erem šıfınığe xeĺep | Utanmayandan adam olmaz |
| Wıćıtem šıfır yeğedaxe | Utanma insanı güzelleştirir |
| Wıdéle bğaqome, wiblağe pşü`eğeqodı | Dostuna deliyi gönderirsen onu kaybedersin. |
| Wıfeĺ'en nehriy zéğaĺı' | Özenmektense , kendini öldür |
| Wıfeĺ'enım neḣışüı' wiğeĺ'enır | Özendirmesinden iyidir öldürmesi |
| Wıguşıe kodıyeće yikurep | Sadece konuşmak yetmez |
| Wığoşenew wıfemıyeme zıpĺeh | Kaybolmak istemiyorsan etrafına bakın |
| Wıkezğewşırem wiğeçıyejırep | Uyandıran uytmaz |
| Wıkzamcerer kıwecejıştep | Çağırmadığın çağırmaz |
| Wıĺ'ıme wiaha yamığeşx | Yiğitsen hakkını yedirme |
| Wıĺ'ınımre zıbğeĺ'ınımre zefedep | Adam olmakla, adamlık taslamak bir değil |
| Wınağo wımıḣow koáce wıḣuştep | Aile olmadan , köy olamazsın |
| Wınağo wınaşör, zımiy femıoát | Aile sırrını kimseye söyleme |
| Wıneğoáćem haće yićas | Yeni ev kuran misafir sever |
| Wıneğu şhaşıtḣujır şheğewız | Övünen komşu baş ağrıtır. |
| Wıneğur şıhağu zış`ırem zéğepıwıtıjı | Komşu ile ağız dalaşı yapan kendini ucuzlatır. |
| Wınem zışığasiy xasem qo | Evde terbiyeni alda cemiyete git |
| Wıner zığewnayeriy blağer zığeblağeriy şüzır arı | Evi zengin eden de akrabayı yakın eden de kadındır. |
| Wıpḣore çetım şxın yeğotı | Eşelenen tavuk yiyecek bulur |
| Wıpsewıme atakeriy ćešew pĺeğun | Yaşarsan horozun yumurtladığınıda görürsün |
| Wıpşeşafe ćale ziame warinıs | Evleninceye kadar oğlu olanların gelinisin |
| Wıśım ziğeşıme, meşır mebağo | Ot kıvrık olursa ekin bol olur. |
| Wışıguğunır kıpşıguğunır ze şe weğu' | Güvenmek, sana güvenilmek bir atımlık kurşundur |
| Wıtaşörer şöm yećı | Şımaran, zıvanadan çıkar |
| Wıtéḣo yepĺiy wiĺako ğećeh | Örtüne bakta, ayağını uzat |
| Wıtéḣo yepĺiy wiĺako wışxu | Ayağını yorganına göre uzat |
| Wıtéhon yepĺiy pĺ'e wışxu | Örtüne bak da omuz uzat |
| Wıteşöáğemre zeqoćığemre zefed | Kudurmuş ile sarhoş aynıdır. |
| Wıteşöáğer yişö yećı | Sarhoş kişiliğini yitirir |
| Wıthamıćew bayipḣu kemış | Fakirsen zengin kızı ile evlenme |
| Wıṫume wız | Birlikteysen güçlüsün |
| Wıwpćeme meku, wımıwpćeme kure | Biçersen ot (yem) biçmezsen çöp |
| Wıxewkonew wıfemıyeme wıpćej | Yanılmak istemiyorsan sor soruştur |
| Wızekotıme wıĺeş | Birlikteysen, güçlüsünüz |
| Wızemıjere haćer gomıu' | Beklemediğin misafir, iticidir |
| Wızemıjıre guşıer şe neşü` | Beklenmeyen söz kör kurşun gibidir. |
| Wızemısağem wıfesemegu' | Alışmadığın şeye solaksın |
| Wızemışḣorem, şho kıkoćı | Ummadığın taş baş yarar |
| Wızewıpćıjın wımığotıme wipeoj ğeṫısiy yewıpćıj | Danışacak kimsen yok ise, şapkanı koyda danış |
| Wızewıpćıjın wımığotıme, wipeoj ğeṫısiy yewıpćıj | Soracağın kimse bulamazsan , eski şapkanı oturt da sor |
| Wızğeĺ'eşt wızır wiĺı xeĺew keḣu | Öldürecek hastalık, doğuştan kanındadır |
| Wızğeqotejınew zımış'erem, haće wıfemıqu' | Seni uğurlamasını bilmeyene misafir gitme |
| Wızıdehaşxırer kıbdehaşxıjı | Güldüğün kimse de sana güler |
| Wızığeşxırem wıricağu' wızğeğırem wırićas | Seni güldüren senden hoşlanmayan, ağlatan ise sevenindir |
| Wızıme wışımıax | Teksen yoksun |
| Wızımıatışt kutamem wıtémıwçü' | Seni kaldırmayacak dala basma |
| Wızımıĺıterer, wımıĺıtej | Sana değer vermeyene değer verme |
| Wızır bzeceşı' | Hastalık arsızdır |
| Wızır qojığoáy | Hastalık çok zor gider |
| Wızır weşı nemće kaqo, maste nemće meqojı | Hastalık balta gözü ile gelir, iğne gözü ile gider |
| Wızışımğoázem wıfe semegu' | Öğrenmediğin şeyesolaksın |
| Wızışımığoázer guğu | Bilmediğin şey, sorundur |
| Wızışışır meşışı | Ailen seninle hisseder |
| Wızicağom çöáke zejü wıréğçö | Seni sevmeyen ayağına dar ayyakkıbıya sokar |
| Wızicağor wiĺako képĺı | Seni sevmeyen ayağına bakar |
| Wızićasem psem wıféğade | Seni seven canına benzetir. |
| Wızićaser wişha képĺı | Seni seven başına bakar |
| Wızĺıtere ĺıtej | Sayanı say |
| Wızşamış'erem şığın wızşaş'erem akıl | Bilinmediğin yerde giysi , bilindiğin yerde akıl |
| Wızşaş'ejırem, haćaṕe wımıqu' | Tanındığen yere misafir gitme |
| Wızşıhasırer kıpşhasıjın | Korursan korunursun |
| Wızşımıtḣuj,wışüıme wıkaş'en | Övünme, iyiysen seni bilirler |
| Wızşışım fede şıep | Aile gibisi yok |
| Wi şüzı wipiyin nehiy keralığor wipiyime nehışüı' | Devletle küs olmak, hanımla küs olmaktan iyidir. |
| Wia değezaćeme wişha şıfej | Elin yağlıysa başına sür |
| Wiaye ćewıḣumew, wişüı wımığehaku | Kötülüğünü gizleyip, iyiliğini havlatma |
| Wibınıre wiblağere wımıpç | Ailenle dostlarını sayma |
| Wićale zerebğas, wiĺ'ı zeresağ | Çocuğun eğittiğin, kocan eğitildiği gibidir |
| Wićeleğum wetḣe | Gençlikte yaşıyorsun |
| Wigu rihırer aşüı | Beğendiğin tatlıdır |
| Wigu şüı yimıĺew şüı kıbdeḣuştep | Kalbinde iyilik olmadan, iyilik bulamazsın |
| Wiğuneğu şüıme, yifemebjıme kıptıréha | İyi komşu komşuyu etkiler |
| Wiğuse wışıguğew mışem wémıben | Arkadışına güvenip ayıyla güreşme |
| Wikarıw yepĺıriy wihıĺe şte | Gücüne göre yükünü al |
| Wimıam, wıfaĺ'e | Sende yoksa özenirsin |
| Wimıć wimıs wisew sıkimığehaj | Dışarı çıkma, evde otuma, evde kaldığını görmeyim |
| Wimıćaler bğewıcımiy, yane kéceme qojın | Çocuğun olmayanı oynatsan da anası çağırınca gider |
| Wimıxeğegur nıneṕ`osım fed | Senin olmayan vatan üvey anne gibidir. |
| Winı kimıĺfığer pşep pşı kimışağer winısep | Annenin doğurmadığı kardeşin değil, kardeşinin evlenmediği gelinin değildir |
| Winıbceğu' wiğunc | Arkadaşın aynandır |
| Winıbceğuj yişef winıbceğućem yemıoát | Eski arakadaşının sırrını,yeni arkadaşına söyleme |
| Winıse wigu yebğeme, wipḣu yešaš | Gelinine kızdığında, kızına darıl |
| Winiṫu yaxazımiy wışımıguğ | İki gözünden birisi bile olsa da, güvenme |
| Wiof ṕaĺe yemıt | İşine süre verme |
| Wiof zıxemıĺım wibelağe xemıs | Senin ile ilgili olmayan işe karışma |
| Wipiy ğepiy, wiblağe ğeblağ | Düşmanını düşman, dostunu dost bil |
| Wişö fıtépxıjımiy hawliy | Onun için parçalansanda boşuna |
| Wiyinı yeğaoriy, wišıqu yeğeotej | Büyüğünü konuştur, küçüğün tekrarlasın |
| Wizicağom wéğeguşü'e, wizişüımiy wéğeğı | Sevmeyenin sevindirir, dostun ağlatır |
| Xabze zımış'erer ş'ıćay | Adet bilmeyen yaramazdır |
| Xabzem peblağe dede wıḣume wistışt, peçıje dede wıḣume wıdıkışt | Adetlere çok yakın olursan yanarsın çok uzak olursan donarsın |
| Xabzer ğaş'em kıxećı | Adet,yaşamdan çıkar |
| Xasem yiorer xabze, xabzem yiorer bzıpḣ | Cemiyetin dediği adet, adetin dediği ölçüdür |
| Xeğegu zimıajır tede şıamiy çıa şeĺ'e | Vatansız kalan nerede olursa olsun üşür |
| Xepĺıherer ahenç | Seçici olan nasipsizdir |
| Xet ya neḣ daxer zaom hadepçemıum yişha kıriğeşığ | En güzel kim denince, kaplumbağa başını çıkartmış |
| Xetiy yinasıp, yiupe us | Herkesin kısmeti önündedir |
| Xıće zımış'erem gupçe śaḱo | Bimesini orağı kördür |
| Xım şımışır kıxéźıjı | Deniz kendisinden olmayanı dışarı atar. |
| Yafemığaserer ğesećeaz | Terbiyesiz, usta terbiyeci geçinir |
| Yaje zeumćew yaguxeĺ zereş'erep | Ağız birliği olmadan istekleri belli olmaz |
| Yaĺeğure pstewır yaotejırep | Her görülen şey söylenmez. |
| Yamığesağer feğesejırep | Terbiye edilmemişi, terbiye edemezsin |
| Yamığeṫıĺırer kaştejırep | Bir yere koymadın ise bulamazsın |
| Yamıorer yaotejırep | Söylenmeyenin rivayeti olmaz. |
| Yane yepĺıriy, yipḣu kaşe | Anasına bakda kızını al |
| Yane yixabze yipḣu yibzıpḣ | Anasının huyu, kızının modelidir |
| Yaorer kesı, xaş'erer kećı | Söylenen gelir, ekilen yeşerir |
| Yape azerem çüne réćı | Acemi usta öküz gözü çıkarır |
| Yapere guşıe nehiy, yaṫ'onere guşıe | İlk sözden çok, ikinci söz |
| Yaşığu ṕaste zexeĺ | Aralarında geçmişe dayanan hukukları var. |
| Yawbırer bısım ş'ı | Karalanana misafir ol |
| Yaxemıhağemre, kamıĺfığemre zefedex | İnsan içine girmeyenle, doğurulmamış birdir |
| Yaxemıharer xebzenıçe | Topluma karışmayan adet bilmez |
| Ye pş'ew şüı wışımıguğ | Kötlük yapıp, iyilik umma |
| Ye zış'erem ye fışıĺ | Kötülük yapan kötülük bulur |
| Yeğaş'em şıpker o sıd sıoğağer p’ow of wıxefejınep | Daima doğruyu söyle,ne demiştim acaba demezsin |
| Yeğelıyer délağe | Aşırılık deliliktir |
| Yeğezığer wipıyimiy deapaı' | Düşmanında olsada olana yardım et |
| Yem ĺıḣurer yem yehıjı | Kötülük arayan, kötülükle yok olur |
| Yem umıćağem, şüır yiş'erep | Kötüye rastlamayan, iyiyi bilmez |
| Yem wıpemıqu' kaqome zışıwḣum | Kötüye karşı gelme, gelirse kendini koru |
| Yemıne zerıharem, zıgore kıréne | Kolera, girdiği yerde bir şey bırakır |
| Yemınem kélıjiy, telawım yihıjığ | Kolerayı atlattı, vebadan gitti |
| Yemzeş yiof kıdeḣu | Usanmayanın işi rast gider |
| Yepĺıxıy kaşe, depĺıyiy daqo | Aşağıya bak al, yukarı bak git (evlenecekler için) |
| Yer kızerıćırer ćenće zan | Kötülük bir yumurta zarı kadar sebepten çıkar |
| Yes'opetew şawe kéĺfı | Söylediğim halde tersini yapıyor |
| Yeweme yeweme zeraome zeraotejew | Bir varmış bir yokmuş, eski zaman içinde kalbur saman içinde |
| Yi be neḣıy yişüı' | Çokluğundan ziyade iyiliği |
| Yi hayere, yi usıre zexeĺ | Dışkısı ile yediği karışık |
| Yi nıbjıku şeşınejı | Gölgesinden korkuyor |
| Yiakıl fed yiguşı'iy | Konuşması aklı gibi |
| Yiam yiće yiş'ejırep | Varlığının haddi hesabı yok |
| Yibem şepaste fepş’ımiy nećı, cenaće fepş’ımiy pšane | Öksüze, sütlü çorba yapsan da açıtır, entari yapsan da çıplaktır |
| Yibem, yiben ş'ığe | Yetimin kabri hazır |
| Yićırem kıréha, kiharem kıréne | Çıkan içeri getirir, giren bırakır |
| yigu pağe | canı sıkılmış |
| yiğepen | meraklı |
| Yiğom o, yiş'eğum wızećemıqu' | Vaktinde söyle, vaktinde yap |
| Yiğom pş`erer tḣağo | Zamanında yapılan şey mutluluk getirir. |
| Yiğor daxe | Zamanında yapılan şey güzeldir |
| Yilejaće fed yilejığe | Kazancı çalıştığı gibi |
| Yimıam répaǵe | Sahip olmadıkları ile böbürleniyor |
| Yimıĺew meĺate yimıtew meğutha | İçinde yokken zıplıyor, sidiği yokken işiyor |
| Yinaṕo yićırem yinaṕo yeğo | Haddini aşan belasını buluyor |
| Yine haşö ćebzağ | Ne dersen , ne söylesen utanmaz |
| Yinım yiorer, šıqum ćéotećıjı | Büyüğün söylediğini, küçük tekrarlar |
| Yiore yiş'ere zetéha | Dediği ile yaptığı uyuşuyor |
| Yioştım pıç fiş'ırep | Söyleyeceğini esirgemiyor |
| yipe değezıyağ | havalı |
| Yiqutırer yiḣojırep | Dökülen (sıvı için) dolmaz |
| Yiše yeşxıjı | Çok fakir,imkanları kıt |
| Yišem fedew yişh | Yaşamı kendisi gibi |
| Yiş zışü'eqodığem yithaqume, ĺebjeuf maker yićıştep | Atı kaybolanın kulağından nal sesi çıkmaz |
| Yişı başe çeştep | Atı fazla koşmaz |
| Yiwane téĺ | Eğerlenmiş durumda |
| Zafem, xabzer yitéĺh | Tertibin, adetler ekidir |
| Zaweşüıredeweşüıre şıep | İyi savaş iyi dava yoktur |
| Ze ĺepewerer nabǵe, ṫo ĺepawerer neşü | Bir kere tökezleyen şaşı, iki kere tökezleyen kördür |
| Ze p'oştım ṫo yegupşıs | Bir söyleyeceğini iki düşün |
| Ze wıpćen, ṫo wıpćen yaşenerem wıxepćen | Bir atlar, iki atlarsın üçüncüsünde batarsın |
| Zećemiy yateşhauĺ'er psewınığer arı | Herşeyin başı sağlık |
| Zedepşxırer aşüı, zedepş’erer şıexı | Beraber yenen yemek tatlı, beraber yapılan iş çabuk |
| Zefemdiṫu ğogu téhaxerep | Fikri ayrı olanlar birlikte yola çıkmaz |
| Zegurıom yaof psınće | Uyumlu olanların işi hızlıdır |
| Zekoşiṫum yaqoáće zefed | Kardeşlerin yürüyüşü aynıdır |
| Zekot ḱupır mıkutejın pıtaṕ | Birlik yıkılmayan kaledir. |
| Źem xıme xetep | Orduda yabancı olmaz |
| Źemće maće, haćemće bao | Ordu için az, misafir için çok |
| Zeptırem kıwétıjı | Verirsen alırsın |
| Zeremıĺeğuxeme zefaĺ'ex zereĺeğuxeme zereĺ'ıx | Görüşmeyince birbirlerini özlerler, görüşünce kavga ederler |
| Zeşığor ĺıfiy, guzejöğur kiĺfığ | Can sıkıntısı doğum yaptı, telaşı doğurdu |
| Zeşiṫur zeşışınejırep | Kardeşler bir birinden korkmaz |
| Zewepĺehı zepıtıme neşü, wıçe zepıtıme laşe weḣu | Devamlı bakınırsan kör, devamlı koşarsan topal olursun |
| Zı hare zı ĺ'ıre kemınağeme | Kanımızın son damlasına kadar |
| Zı kerabğem, źe pıstewıriy yeğeqodı | Bir korkak, bütün orduya kaybettirir |
| Zı šıfım, yišeṕonığe yejım, yideğunığe, adrexem yau' | İnsan azgınlığını kendisine, iyiliğini başkalarına söyle |
| Zıgorem femıazer, hadrıxem rağeharep | Elinden iş gelmeyeni öbür dünyaya kabul etmezler |
| Zıkepş'ejıme zıkeweştejı | Kendini bilirsen, kendin olursun |
| Zıĺ kıpfemıwızırem wiwızı yemıoát | Senin için üzülmeyene ağrını söyleme |
| Zım yigukaw zım yiguşü'ağu' | Birinin üzüntüsü, birinin sevincidir |
| Zımıĺećırer beşeçı | İmkan sahibi olmayan çilekeştir |
| Zınem nehiy zıner neh az | Göz, gözden keskindir |
| Zıpĺehiy ṫısı gupşısiy psaĺe | Bakında otur,düşünde konuş |
| Zış`en zımış`erem mafem westığer xéğane | Ne yapacağını bilmeyen gün ortasında lamba yakar. |
| Zış'erem nehiy yepĺırer neh az | Bilenden çok,bakan daha ustadı |
| Zışışır yiğeğoáşerep | Aslını belli ediyor |
| Zışıtḣuxerer keğaniy, yawıbırer kaşte | Övüleni bırak da kötüleneni al |
| Źıwe neć, zandew wıçürep | Boş çuval dik durmaz |
| Zıxamıorer téciy psı yeşüáğ | Değer verilmeyen kişi kalkıp kendi suyunu içmiş. |
| Zıxemıḣorem xećı, zıxećırer mewıxı | Artmayan ekilir, ekilsen tükenir. |
| Zızğegusağer ahançe | Küsen paysız kalır |
| Zızğeguserem yiaha haus meḣujı | Küsenin payı köpeğe yem olur |
| Zızğeguserer ahenç | Küsen hisesiz kalır |
| Ziam aciy yiş'ıć | Zenginin çok iş yapışı vardır |
| Ziam ofır zéşü'éğećı | Varlıklı olan iş bitirir |
| Ziape mıazem, yiĺape mızağ | Acemi sakin çalışmaz |
| Zibılım qodırem gunehişe yeğaḣe | Hayvanı kaybolan , çok günah alır. |
| Zibın terezew zımığaserem nepsıće yepşınıjı | Çocuğunu terbiye etmeyen, bedelini göz yaşı ile öder |
| Zibın zımığesejırem, nepsće yepşınıjı | Evladını eğitmeyen gözyaşı ile öder |
| Zibze pıtem nasıp yiı' | Ağzı sıkı olanın talihi iyi olur. |
| Zićıfe pıtéĺım yimake ĺeş | Alacaklının sesi gür çıkar |
| Ziçezıwım pş'ağem fede şıap | Zamanında yapılan şey gibi yoktur |
| Ziçöáke zejüm, yidunaye zejü | Ayakkabısı dar olanın dünyası dardır |
| Zigu perem aciy yiş'ıć | Canı sıkılan çok şey yapar |
| Zigu şüı yimıĺım, yişha şüı kéḣuĺ'erep | Kalbinde iyilik olmayan, iyilik bulamaz |
| Zigu şüım yineguy şüı | Kalbi temiz olanın yüzüde temiz |
| Ziguğu pş'ırer pçeuşham us | İti an, sopayı eline al |
| Ziguğu yaş'ırer ĺ'ağep | Sözü edilen ölmüş sayılmaz |
| Ziguşıe ćećım yibze aşüı | Sözü kısa olanın dili tatlı olur. |
| Ziguşıe nafem yinape fıjı | Sözü açık olanın yüzü ak olur. |
| Ziğo blebğećırem wıćehajırep | Zamanını kaçırdığına yetişemezsin |
| Ziko qodığem yiko yidırǵı make yithaqume yit | Çocuğu kaybolanın, kulağında oğlunun iniltisi vardır |
| Ziḱu yisım yiwered kéo | Arabasına bindiği kişinin türküsünü söyler |
| Ziĺ`eğu kesırem şen ğeş`eğonxer kéşte | Eceli yaklaşan yeni huylar edinir. |
| Zimığo, haćer guyix | Zamansız misafir korkutur |
| Zinegu kabzem, yigu kabze | Yüzü temiz olanın, kalbide temizdir. |
| Zinehıj yedeurem yiof meqoáte | Yaşlısını dinleyenin işi rast gider |
| Zinıbceğu maşe fezṫırer maşem yefejı | Akranının kuyusunu kazan , kuyuya düşer |
| Ziof yeguğurer tığem yipe ketecı | İşine özenen güneşten önce kalkar. |
| Zişha wase fezımış'ıjırem, wase yiep | Kendine değer vermeyen, değersizdir |
| Zişüzı ĺ'ağem yiwıne yićeĺenıko gowı | Karısı ölenin evin duvarı yıkık |
| Zitış blağem ğogu çıje réqo | Kardeşine yakın olan uzak yolu kateder |
| Mır sişha mır sipao | Bu başım, bu şapkam, hepsi bu |
| Ze mış'eğuće zećeriy yaşeğupşejışt | Bir kere yapmasan hepsini unuturlar |
| Bzıĺfığem yi akıl yicenaće şiz | Kadının bazen aklı havalarda |
| Wiha wizéhakuće çıleriy ḱéhakuşt | Sen değer vermez isen kimse değer vermez |